काठमाडौं । साफ महिला च्याम्पियनसिपमा गत संस्करण भारत पहिलो पटक फाइनल पुग्न सकेन । छिमेकको बंगलादेशले पहिलो पटक दक्षिण एसियाली महिला फुटबलको सबभन्दा ठूलो प्रतियोगिताको उपाधि जित्यो । त्यसअघिका पाँच संस्करणमा भारत लगातार च्याम्पियन भएको थियो ।
बुधबार च्याम्प्यिनसिपको सातौं संस्करणमा यी दुई पूर्व विजेता एकअर्काविरुद्ध प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् । त्रिपुरेश्वरस्थित दशरथ रंगशालमा हुने समूह ‘ए’को यो खेल साँझ ५ः३० बजे सुरु हुनेछ । जसको पक्षमा नतिजा गयो, उसले शीर्ष टोलीको हैसियतले सेमिफाइनलमा स्थान सुरक्षित गर्नेछ । शीर्ष स्थानमा रहनुको मतलब यो हो की उसले सेमिफाइनलमा सहज प्रतिद्धन्द्धी पाउनेछ, कम्तिमा कागजमा । त्यसैले पनि बहुप्रतिक्षित यो खेल रोमाञ्चक हुने अनुमान गर्न सकिन्छ ।
भारत यसअघि नै सेमिफाइनल पुगिसकेको छ । भारतले पहिलो खेलमा चिर प्रतिद्धन्द्धी पाकिस्तानलाई ५–२ गोल अन्तरले पराजित गरेको थियो । नतिजा एकपक्षीय देखिए पनि पाकिस्तानमाथि जित हासिल गर्न भारतलाई त्यति सहज भएन । भारतका लागि त्यो संघर्षपूर्ण जित थियो । भारतले ४–० को अग्रता लिइसकेको खेलमा पाकिस्तानले दुई गोल फर्काएपछि एक समय खेल रोमाञ्चक मोडमा पुगेको थियो ।
बंगलादेशले पनि आफ्नो पहिलो खेलमा तुलनात्मक रुपमा कमजोर मानिएको पाकिस्तानसँग संघर्षपूर्ण बराबरी खेल्यो । निर्धारित समयसम्म १–० ले पछाडि रहेको बंगलादेशले इन्जुरी समयमा बराबरी गोल फर्काएको थियो । अन्ततः बंगलादेश साफ च्याम्पियनसिप इतिहासमै पहिलो स्तव्धतापूर्ण नतिजाबाट जोगिएको थियो ।
अंकतालिकाको समिकरण विश्लेषण गरेपछि पाकिस्तान चाहन्छ, बंगलादेशले भारतसँग कम्तिमा पनि ३ गोलको हार बेहोरोस् । तर, यो कतिको सम्भव छ ?
पाकिस्तानविरुद्धको खेलपछि बंगलादेशका मुख्य प्रशिक्षक पिटर बटलर आफ्ना चेलीको प्रदर्शनमा गौरवान्वित थिए ।
‘मेरो करिअरमा मेले यति धेरै पोसेसन कायम राखेर खेलेको खेल देखेको छैन । खेलाडीले वास्तवमै राम्रो खेले । गोल मात्र ढिला निस्केको हो,’ वेस्ट ह्यामका पूर्व खेलाडी बटलरले टिमको नतिजा रक्षाको प्रयासमा भने, ‘जसले हामीलाई आलोचना गर्यो, त्यसले फुटबल नै बुझेको छैन ।’
बटलर यत्तिमै रोकिएनन् । थपे, ‘वर्तमान परिवेशमा बंगलादेशको महिला टोली पुरुष टोलीभन्दा राम्रो छ । हामीले पुरुषले भन्दा राम्रो फुटबल खेल्यौं ।’
तर, नतिजा त तपाइँको पक्षमा आएन नि ?
उनको जवाफ थियो, ‘फुटबल कहिलेकाँही एकदमै निर्दयी हुन्छ । हामीले योभन्दा नराम्रो खेलेर पनि जित्न सक्छौं । अनि यो भन्दा राम्रो खेलेर पनि हार्न सक्छौं । फुटबलको सुन्दरता पनि यहि नै हो ।’
बटलर भारतविरुद्धको खेलका लागि सकारात्मक देखिन्थे । मध्यान्तरमा उनले खेलाडीलाई जसरी खेलिरहेका छौ, त्यसरी नै खेल भनेर आदेश दिएको पनि बताए । जसको अर्थ उनलाई आफ्ना खेलाडीको खेलमा कुनै गुनासो थिएन । उनी आफ्नो योजना र मैदानमा टिमले त्यसअनुरुप गरेको प्रदर्शनमा विश्वस्त थिए ।
पाकिस्तानको सेमिफाइनल पुग्ने व्यावहारिक सम्भावना समाप्त भइसकेको छ । तर, फुटबलमा गणितको भूमिका ठूलो हुन्छ । प्रतियोगितामा त्यही गणितीय सम्भावनाको प्रतिक्षामा रहेको पाकिस्तानका मुख्य प्रशिक्षक भारतले बंगलादेशमाथि तीन गोल अन्तरको विजय पाएको हेर्ने आशामा छन् ।
समूह चरणमा दुई महारथी टोलीविरुद्ध यस्तो बलियो प्रदर्शन प्रस्तुत गर्नुभएको छ । के तपाइँ आफ्नो शीर ठाडो पारेर घर फर्कनु हुन्छ ? मुख्य प्रशिक्षक अदील मिर्जा रिजिकीलाई बंगलादेशको खेलपछि पत्रकारले सोधेका थिए ।
उनले प्रश्न भुईमा खस्न नपाउँदै प्रतिप्रश्न गरे, ‘हामी प्रतियोगिताबाट बाहिरिसक्यौं र ? अझै सम्भावना छ त ! भारतले बंगलादेशमाथि हामी अनुकूलको नतिजा ल्यायो भने नि ?
पाकिस्तानविरुद्धको खेल भारतका मुख्य प्रशिक्षक सन्तोष कास्यपका लागि पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय खेल थियो । इण्डियन सुपर लिग (आइएसएल) क्लब ओडिसा एफसीका पूर्व सहायक प्रशिक्षक कास्यपले गत महिना मात्र भारतीय महिला टोलीको जिम्मेवारी लिएका थिए । साफ च्याम्पियनसिपअघि उनले तीन हप्ता मात्र टोलीसँग बिताउन पाएका थिए ।
बटलरले पनि गत मार्चमा मात्र बंगलादेशी टोलीको जिम्मेवारी लिएका हुन् । उनको नेतृत्वमा साफ च्याम्पियनसिपअघि बंगलादेशले चार अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेलेको थियो । जसमा दुई खेलको नतिजा बंगलादेशको पक्षमा आएको थियो ।
स्ट्राइकर एनगाङ्गोम बाला देवीको पुनरागमनसँगै भारतीय टोली बलियो देखिएको छ । दुई वर्षअघि बाला देवीले घुँडाको चोटका कारण प्रतियोगिता गुमाएकी थिइन् । उनीसँगै केही सिनियर खेलाडी प्राविधिक कारणवश टोलीमा समावेश भएका थिएनन् । यसपालि टोलीमा अनुभवी र युवा खेलाडीको मिश्रण छ ।
बाला देवीसँगै पाकिस्तानविरुद्ध आफ्नो १००औं अन्तर्राष्ट्रिय खेलको कोशेढुंगा पार गरेकी कप्तान तथा रक्षक आशालता देवी, रक्षक दालीमा छिब्बर र फरवार्डद्धय ग्रेस डाङ्मेइ र अञ्जु तामाङको अनुभव भारतसँग छ । बाला देवीले पाकिस्तानविरुद्ध एक गोल गरेकी थिइन् । गेलसँगै उनको पुनरागमन सफल त रह्यो नै । उनले भारतीय महिला फुटबलमा ५० गोलको आँकडा पनि पूरा गरिन् । त्यस्तै प्लेयर अफ दी म्याच दालीमाले दुई गोल गरिन् । बंगलादेशविरुद्ध यिनै खेलाडीको अनुभवले भारतलाई शीर्ष स्थान र पाकिस्तानलाई सेमिफाइनल समीकरणमा कायम राख्न सहयोग गर्न सक्छ ।
बंगलादेशको टोली युवा खेलाडीले भरिएको छ । टोलीका मुख्य खेलाडीहरु फरवार्ड तथा कप्तान सवीना खातुन र गोलकिपर रुप्ना चक्मा हुन् । बुधबार विंगर मोनिका चक्मा भारतलाई खतरा बन्न सक्ने अर्की खेलाडी हुन् । उनकै क्रसमा समसुनुहार जेले पाकिस्तानविरुद्ध बराबरी गोल फर्काएकी थिइन । मोनिका खेलअवधिभर मैदानमा छाइरहेकी थिइन् । उच्च गति उनको प्रमूख विशेषता हो । उनलाई रोक्न पाकिस्तानका खेलाडीलाई हम्मे हम्मे परेको थियो । उनको त्यो प्रदर्शन खेलपछि प्लेयर अफ दी म्याचको हकदार बन्यो ।
कप्तान सवीना भने पाकिस्तानविरुद्ध खुलेर खेल्न सकेकी थिइनन् । उनलाई विपक्षी मिडफिल्डरले चल्न दिएका थिएनन् । निश्चित् छ, भारतविरुद्ध पनि त्यही खतरा दोहोरिनेछ । किनभने सवीना वर्तमान परिवेशमा दक्षिण एसियाकै स्तरीय खेलाडीमध्येकी एक हुन् । पाकिस्तानी प्रशिक्षक रिजिकीले उनका बारेमा यसो भनेका थिए, ‘सवीना दक्षिण एसियाकै स्टार खेलाडी हुन् । हामी आज उनलाई रोक्न सफल भयौं । यसमा म आफ्ना खेलाडीलाई स्याबासी दिन चाहन्छु ।’
सवीना खेलको ७०औं मिनेटमा प्रतिस्थापन भएकी थिइन् ।
साफ च्याम्पियनसिप इतिहासमा बंगलादेश र भारत ६ पटक आमने सामने भएका छन् । जसमा भारतले चार खेलमा विजयी प्राप्त गरेको छ । एक खेल बराबरीमा टुंगिदा एक खेल बंगलादेशको पक्षमा गएको छ । बंगलादेशले यो जित पछिल्लो संस्करणमा यहि मैदानमा प्राप्त गरेको हो । समूह चरणको उक्त भेटमा बंगलादेशले ३–१ गोल अन्तरको जित हासिल गरेको थियो ।
भारतले यी ६ भेटमा कूल २१ गोल गरेको छ भने बंगलादेशले जम्मा पाँच । बंगलादेशको पोस्टमा बाला देवीले सबैभन्दा धेरै पाँच गोल गरेकी छिन् । जसमा एक ह्याट्रिक समावेश छ । भारतविरुद्ध बंगलादेशका लागि फरवार्ड मोसाम्मत सिरात शोप्नाले सर्वाधिक तीन गोल गरेकी छन् । गत संस्करण बंगलादेशले उपाधि जित्दाकी मुख्य खेलाडी सिरात यसपालि टोलीमा छैनन् ।
इतिहास हेर्दा भारत बंगलादेशविरुद्ध हावी देखिन सक्छ । तर, बंगलादेशले पछिल्ला वर्षहरुमा महिला फुटबलमा ठूलो फड्को मारेको छ । तथापि बुधबार दशरथ रंगशालामा भारतीय खेलाडीको अनुभव खेललाई बंगलादेशले नसोचेको नतिजाउन्मुख बनाउने मुख्य कारण बन्न सक्छ । पाकिस्तानले कुरिरहेको पनि यहि नै हो ।
