काठमाडौं । कहीं कतै तपाईको मनमा हुनै पर्छ, सिलाचीको नाम । त्यसो त नेपालमा फुटबलको विश्वकप टीभीको माध्यमबाट प्रवेश गरेको सन् १९८६ ताका नै हो । अझ केहीले सन् १९८२ को विश्वकप पनि हेरे होला ।
यी त असाध्यै भाग्यमानी पुस्ता रहे । तर धेरैले एकैपल्ट टीभीको माध्यमबाट नेपालमा हेरिएको विश्वकप हो, सन् १९९० । यो यस्तो पहिलो विश्वकप जसको प्रभाव नेपाली फुटबल समर्थकमाझ अत्याधिक रह्यो ।
त्यही विश्वकपका नायक साल्भाटोर सिलाची अब रहेनन्, यसै साता समाचार आयो, उनको निधन भएको छ । एक साता भन्दा बढी समय उनले पार्लेमाको अस्पतालमा बिताए र त्यहींबाट उनले मृत्यु आत्मसात् गरे ।
इटालीको स्ट्राइकर हुन्, उनी । त्यसो त विश्व फुटबल र विश्वकपकै कुरा गर्दा उनी दोहरिएर आउने नाम होइनन् । किनभने उनी त्यति धेरै उम्दा खेलाडी पनि होइनन् । उनी भन्दा धेरै राम्रा खेलाडी धेरै होला, अझ सके इटालीमै पनि । तर ती सबै राम्रो खेलाडीले विश्वकपमा त्यस्तो प्रदर्शन गर्न सकेनन्, जस्तो सिलाचीले गरे ।
उनलाई कोलोन क्यान्सर भएको थियो । सन् १९९० को विश्वकपका सबैभन्दा ठूलो नाम हुन्, उनी । त्यसैले जसले त्यो विश्वकप हेरेर आफूलाई फुटबल पारखी बनाए, तिनले उनको नाम कसरी बिर्सन सक्छ र ?
इटालीको स्ट्राइकर हुन्, उनी । त्यसो त विश्व फुटबल र विश्वकपकै कुरा गर्दा उनी दोहरिएर आउने नाम होइनन् । किनभने उनी त्यति धेरै उम्दा खेलाडी पनि होइनन् । उनी भन्दा धेरै राम्रा खेलाडी धेरै होला, अझ सके इटालीमै पनि । तर ती सबै राम्रो खेलाडीले विश्वकपमा त्यस्तो प्रदर्शन गर्न सकेनन्, जस्तो सिलाचीले गरे । त्यसैले कम्तीमा विश्वकपको इतिहासमा उनी सम्झनु पर्ने खेलाडी त हुन नै ।
सिलाचीले खेलेको समय फुटबलको त्यो काखखण्ड हो, जसमा डिएगो म्याराडोना थिए । उनकै नेतृत्वमा अर्जेन्टिनाले सन् १९८६ को विश्वकप जितेको थियो । अर्जेन्टिना डिफेन्डिङ च्याम्पियनका रूपमा इटाली आएको थियो ।
फेरि त्यो त्यही समय थियो, जति बेला म्याराडोनाले इटालीको नेपोलीका लागि व्यवसायिक फुटबल खेलिरहेका थिए, नेपल्समा तहल्का मच्चाइरहेका थिए ।
भनिन्छ, सन् १९९० को विश्वकप खेलेको इटालीको टिममा सिलाचीको नाम अन्त्यतिर मात्रै परेको थियो । उनी सुरुमा सब्टिच्युट खेलाडी नै थिए, उनको काम वेञ्च तताउने नै थियो । त्यस विश्वकपमा इटाली समूह ‘ए’ मा परेको थियो र पहिलो खेल थियो, अस्ट्रियाविरुद्ध । त्यो खेलमा इटाली १-० ले विजयी रह्यो र निर्णायक गोल निस्केको थियो, ८७ औं मिनेटमा ।
सिलाची सब्टिच्युट खेलाडीकै रूपमै मैदान छिरे र त्यो गोल गरे । त्यसपछि त उनको चारैतर्फ चर्चा सुरु भयो । इटाली सेमिफाइनलसम्म पुग्यो र अर्जेन्टिनाकै हातबाट पराजित भयो ।
तेस्रो स्थानका लागि भएको खेलमा भने इटालीले इंग्ल्यान्डलाई हराएको हो । त्यतिसम्ममा सिलाचीले छ गोल गरिसकेका थिए र उनी त्यस विश्वकपमै सर्वाधिक गोल गर्ने खेलाडी बने ।
युभेन्ट्सका लागि उनले युइएफए कप र इटालियन कप पनि जिते । तर उनले आफ्नो खेल जीवनको लामो समय तल्लो डिभिजनका क्लबमै बिताए ।
उनले ‘गोल्डेन बुट अवार्ड’ नै जिते । सिलाचीले लिग चरणको तेस्रो तथा अन्तिम खेलमा चेकोस्लाभाकियाविरुद्ध पनि गोल गरे र त्यसमा इटाली २-० ले विजयी रह्यो । अन्तिम १६ को खेलमा इटाली उरुग्वेविरुद्ध २-० ले विजयी रहेको थियो । त्यसमा पनि एक गोल सिलाचीले गरे । क्वाटरफाइनलमा भने इटलीले गणतान्त्रिक आयरल्यान्डविरुद्ध १-० को जित निकालेको थियो । त्यसमा पनि सिलाचीकै गोल रह्यो ।
सेमिफाइनलको निर्धारित र अतिरिक्त समयको खेल भने १-१ मा सकिएको थियो । त्यसमा इटालीका लागि एक गोल गर्ने खेलाडी पनि सिलाची नै रहे । पछि इटाली टाइब्रेकरमा पराजित रह्यो ।
तेस्रो स्थानका लागि भएको खेलमा इटाली २-१ ले विजयी रह्यो र त्यसमा निर्णायक गोल सिलाचीले नै गरे, त्यो भने पेनाल्टीबाट थियो । एउटै विश्वकपमा छ गोल, यो त ठूलै उपलब्धी थियो ।
तर इटालीका लागि पनि उनको खेल जीवन लामो रहेन् । पछि इटालीका लागि एकै गोल मात्र गरे र उनले आफ्नो देशका लागि खेलेको भनेको खालि १६ पल्ट मात्रै हो । उनले सिरी ‘ए’ मा भने युभेन्ट्स र एसी मिलानका लागि खेले ।
युभेन्ट्सका लागि उनले युइएफए कप र इटालियन कप पनि जिते । तर उनले आफ्नो खेल जीवनको लामो समय तल्लो डिभिजनका क्लबमै बिताए ।निधन हुँदा उनी ५९ वर्षका थिए । अल बिदा प्रिय सिलाची ।
