मंसिर ६, २०८१ बिहीबार | १५:१४:१६
क्यानाडाका साद बिन जफर लुम्बिनीमा विराटनगरले छान्यो ‘आइकोनिक प्लेयर्स’ भिएरा जिनोआको मुख्य प्रशिक्षकमा नियुक्त सिस्नेर घटनाका पीडित परिवारले गरे एन्फामा तालाबन्दी बेन्टेनचरमाथि लागेको प्रतिबन्धविरुद्ध टोटनहमको अपिल रियालको रोमाञ्चक जित चेल्सी क्वार्टरफाइनलमा डेविस कपः नेपालले गुआमलाई हरायो नेपाल ओलम्पिक कमिटीलाई पारदर्शीरुपमा सञ्चालन गर्न माग चितवनलाई ब्लु स्टारको साथ क्यानाडाका साद बिन जफर लुम्बिनीमा विराटनगरले छान्यो ‘आइकोनिक प्लेयर्स’ भिएरा जिनोआको मुख्य प्रशिक्षकमा नियुक्त सिस्नेर घटनाका पीडित परिवारले गरे एन्फामा तालाबन्दी बेन्टेनचरमाथि लागेको प्रतिबन्धविरुद्ध टोटनहमको अपिल रियालको रोमाञ्चक जित चेल्सी क्वार्टरफाइनलमा डेविस कपः नेपालले गुआमलाई हरायो नेपाल ओलम्पिक कमिटीलाई पारदर्शीरुपमा सञ्चालन गर्न माग चितवनलाई ब्लु स्टारको साथ
शनिबारको दिन शेन वार्न

वार्न: जो आफ्नै शैलीमा खेले, आफ्नै शैलीमा जिए

बाल्यकालमा मात्रै होइन, किशोर हुँदा पनि शेन वार्नको स्वभाव परिवर्तन भएको थिएन । उनी लजालु नै थिए । मेलबर्न सहरको बाहिरी भेगमा जन्मेका वार्न कुनै दिन विश्व क्रिकेटको नायक बन्छन् भनेर सायदै कसैले अनुमान गरेको थियो । सन् १९९० र २००० को दशकमा आइपुग्दा वार्न स्टार मात्रै बनेनन्, ‘लेग स्पिन’ विधालाई नै परिवर्तन गरेर देखाइदिए ।

मेलबर्नका वार्न सिड्नी पुग्नसाथ बग्रेल्ती तस्बिर लिन्थे । बलिउडका कलाकारले झैँ पोज दिन्थे । सिड्नीमा उनको अर्को काम पनि हुन्थ्यो, सेन्ट किल्डा रुल्स फुटबल टिमको पक्षमा हुटिङ गर्ने । त्यसकै रिजर्भ टिमबाट उनले केही समय खेले पनि ।

जब वार्न तन्नेरी भए, स्क्यान्डलमा तानिए । आरोप थियो, म्याच फिक्सर बाट पैसा लिएको । उनी लागूऔषधको दुव्र्यसनमा पनि फसे । तर असाध्यै आत्मविश्वासी वार्नको करियरलाई कुनै स्क्यान्डलले छायाँमा पार्न सकेन । त्यसपछि त उनी अस्ट्रेलियाको नायक बनि नै हाले । खेल करियरबाट संन्यास लिएपछि प्रख्यात कमेन्टेटरमा रुपान्तिरत भए । उनको यो परिचय निधन हुनुअघिसम्म कायम थियो ।

मेलबर्नका वार्न सिड्नी पुग्नसाथ बग्रेल्ती तस्बिर लिन्थे । बलिउडका कलाकारले झैँ पोज दिन्थे । सिड्नीमा उनको अर्को काम पनि हुन्थ्यो, सेन्ट किल्डा रुल्स फुटबल टिमको पक्षमा हुटिङ गर्ने । त्यसकै रिजर्भ टिमबाट उनले केही समय खेले पनि ।

तर उनको मुख्य प्राथमिकता भने क्रिकेटमै थियो । अस्ट्रेलिया एकेडेमी अफ स्पोर्ट्समा क्रिकेट सिक्दा उनी १९ वर्षका थिए । अनि पहिलो श्रेणीको क्रिकेटमा डेब्यु गर्दा उनको उमेर २१ पुगिसकेको थियो । त्यसको एक वर्षपछि त उनले टेस्ट करियर नै सुरु गरे ।

जतिबेला वार्न अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा पाइला राख्दै थिए, त्यसबेलाका कप्तानहरु सोच्थे, लेग स्पिन जोखिमयुक्त कला हो । मतलब, एक्स्ट्रा स्पिनका कारण बढी गल्ती हुनसक्छ । फलतः विपक्षीले बढी रन बनाउन सक्छन् ।

वार्नको मुख्य हतियार थियो ‘एक्युरेसी’ । उनी एक वा दुई घण्टा बलिङ गर्दा मात्रै खराब बल फ्याक्थे । उनलाई मानिसहरु बलसँग खेल्ने जादूगर भनेर चिन्न थालिसकेका थिए । यसबाहेक उनको अर्को परिचय पनि थियो, ‘इन्टरटेनिङ बलर’ । बलिङ गर्दा अनेक क्रियाकलाप देखाउँथे । उनको शारिरीक हाउभाउको फ्यान को थिएन होला ?

वार्नले टेस्टमा सुरुवाती चार इनिङ्स बलिङ गर्दा एक विकेट लिएका थिए । त्यो पनि ३३५ रन खर्चिएर । यस्तो लाग्थ्यो, उनको बलिङ कमजोरीहरुले भरिएको छ । तर लगत्तै उनले यस्तोे धारणा बनाउने समर्थकलाई गलत सावित गरिदिए, ३१ बलमा तीन श्रीलंकनलाई पभेलियन फर्काइदिएर । कोलोम्बोको त्यो प्रदर्शनले वार्नको ओज बढ्यो । त्यसपछि वेस्ट इन्डिज र न्युजिल्यान्डविरुद्धको प्रदर्शन, इंग्ल्यान्डसँगको खेलमा ‘बल अफ दी सेन्चुरी’ आदिले वार्नलाई उत्कृष्ट बलरका रुपमा स्थापित बनायो ।

वार्नको मुख्य हतियार थियो ‘एक्युरेसी’ । उनी एक वा दुई घण्टा बलिङ गर्दा मात्रै खराब बल फ्याक्थे । उनलाई मानिसहरु बलसँग खेल्ने जादूगर भनेर चिन्न थालिसकेका थिए । यसबाहेक उनको अर्को परिचय पनि थियो, ‘इन्टरटेनिङ बलर’ । बलिङ गर्दा अनेक क्रियाकलाप देखाउँथे । उनको शारिरीक हाउभाउको फ्यान को थिएन होला ?

सन् १९९९ सकिँदा उनले आफ्नो खातामा ३०० टेस्ट विकेट चढाइसकेका थिए । अनि ह्याट्रिक र ओडीआई विश्वकप पनि । यीबाहेक एउटा शल्यक्रिया । सन् २००० सुरु हुँदा अस्टे्रलियन टिममा नयाँ कप्तान चुन्ने चर्चा सुरु भयो । यसका लागि वार्न पनि हकदार थिए । तर उनको व्यक्तिगत क्रियाकलापका कारण कप्तानी दिनु हुँदैन भन्नेको संख्या धेरै थियो । अस्टे्रयिन क्रिकेट बोर्डमा उनलाई मन पराउने प्रशंसक सायदै थिए । जसकारण उनी कप्तानको उम्मेदवार नै बन्न सकेनन् ।

वार्नले राष्ट्रिय टिम छाडे पनि क्रिकेटमा सक्रिय नै थिए । फलतः उनी इन्डियन प्रिमियर लिग आईपीएलको राजस्थान रोयल्ससँग जोडिए । उनकै प्रशिक्षण अनि कप्तानीमा राजस्थानले पहिलो संस्करणको आईपीएल ट्रफी चुम्यो । उनले आफ्नै देशको बिग बास पनि खेले । त्यहाँ उनको टिम थियो, मेलबर्न स्टार्स ।

फिटनेसका मामलामा वार्न अभागी सावित हुन थाले । औला र काँधको चोटका कारण उनी लामो समयसम्म मैदान बाहिर रहनु पर्यो । उनी सन् २००३ को विश्वकपका लागि फिट हुने प्रयासमा थिए, तर नयाँ स्कयान्डलले उनलाई घेर्यो । यसपालि उनलाई ड्रग्स सेवन गरेको आरोप लाग्यो । र एक वर्षका लागि प्रतिबन्धमा परे । हरेक व्यवधान चिरेर अघि बढ्ने छवी बनाएका वार्न मैदान फर्किए । अनि जनवरी, २००७ मा टेस्ट करियर टुंग्याए । त्यसबेलासम्म उनले कुल ७०८ विकेट लिए । उनीभन्दा बढी विकेट लिने खेलाडी एक जना मात्रै छन्, ती हुन् मुथैया मुरलिधरण ।

वार्नले राष्ट्रिय टिम छाडे पनि क्रिकेटमा सक्रिय नै थिए । फलतः उनी इन्डियन प्रिमियर लिग आईपीएलको राजस्थान रोयल्ससँग जोडिए । उनकै प्रशिक्षण अनि कप्तानीमा राजस्थानले पहिलो संस्करणको आईपीएल ट्रफी चुम्यो । उनले आफ्नै देशको बिग बास पनि खेले । त्यहाँ उनको टिम थियो, मेलबर्न स्टार्स ।

वार्न जस्ता थिए, त्यस्तै रहे । उनी निश्चल थिए । कहिल्यै परिवर्तन भएनन् । उनको खेल पनि परिवर्तन भएन । उनी जादुगर नै रहिरहे । तर आफ्ना जीवनका अध्यारा पाटालाई जादु गरेर हटाउन चाहेनन् । क्रिकेट खेलमा उनले छानेको कला सबैभन्दा गाह्रो खालको थियो । जसलाई उनले आफ्नो बनाएरै छाडे । कसैले खोस्न नसक्ने गरी ।

संन्यास लिएका वार्न राष्ट्रिय टिममा फर्कने हल्ला चलिरह्यो । अस्टे्रपलियाको टिममा गतिला स्पिनरको संख्या कम भएपछि वार्नले पुनरागमन गर्ने चर्चा चलेको थियो । तर उनी फर्किएनन् । बरु गल्फ, पोकर जस्ता खेलमा समय व्यतित गरे । उनी विभिन्न च्यारिटी संस्थासँग जोडिए । अनि अन्ततः कमेन्ट्रीमा जमे ।

वार्नप्रति मानिसहरुको लगाव सधैँ उस्तै रहेन । जसरी वार्नको करियरले उकालो ओरोलो गरिरह्यो, त्यसरी नै उनको लोकप्रियता पनि तलमाथि भइरह्यो । तर समग्रमा उनी विश्व क्रिकेटको नायकको पदबाट हटेनन् । विस्तारै मानिसहरुले वार्नलाई वार्नकै नजरबाट हेर्न थाले । सायद वार्नले अर्को रुप धारण गर्न सक्दैनन् भन्ने तथ्य सबैले बुझेको हुनुपर्छ ।

वार्न जस्ता थिए, त्यस्तै रहे । उनी निश्चल थिए । कहिल्यै परिवर्तन भएनन् । उनको खेल पनि परिवर्तन भएन । उनी जादुगर नै रहिरहे । तर आफ्ना जीवनका अध्यारा पाटालाई जादु गरेर हटाउन चाहेनन् । क्रिकेट खेलमा उनले छानेको कला सबैभन्दा गाह्रो खालको थियो । जसलाई उनले आफ्नो बनाएरै छाडे । कसैले खोस्न नसक्ने गरी ।