जर्मनीको फुटबलसँग मेरो विशेष सम्बन्ध छ । मेरोमात्र होइन, सम्पूर्ण नेपाली फुटबललाई जर्मनीको गुण छ । नेपाली फुटबललाई माथि उकास्कने काममा जर्मन प्रशिक्षकहरुले ठूलो भूमिका खेलेका छन् । जर्मनीबाट छात्रवृत्ति पाएर धेरै नेपाली खेलाडीले आफ्नो प्रतिभा निखारेका छन् । मैले पनि आफूमा भएको फुटबल क्षमता निखार्न जर्मनीको सहयोग प्राप्त गरेँ ।
नेपालमा मात्र होइन विश्व फुटबलमै जर्मनीको प्रभाव धेरै छ । फुटबलका नयाँ-नयाँ शैली र रणनीति बनाउनका लागि ‘आरएन्डडी’ (रिसर्च एन्ड डेभलपमेन्ट)मा सबभन्दा बढि लगानी गर्ने देश हो, जर्मनी । यही कारण हो, चार पटक उपाधि जितिसकेको जर्मनी प्रत्येक पटक विश्वकपमा दाबेदारको छविका साथ प्रस्तुत हुने गर्छ ।
|
चार पटक उपाधि जितेको टोली चार पटक उपविजेता तथा चार पटक तेस्रो र एक पटक चौथो भएको छ । समग्रमा टोलीले १९ पटक विश्वकपमा सहभागिता जनाउँदा आठ पटक फाइनल खेलेको छ भने १३ पटक सेमिफाइनलसम्मको यात्रा गरेको छ । थप तीन पटक क्वार्टरफाइनल पुगेको छ । समूह चरणबाट जर्मनी बाहिरिएको दुई पटक मात्र हो । यही तथ्यांकले पनि विश्व फुटबलमा जर्मनी कहाँ छ भन्ने देखाउँछ ।
हामी स्कुल पढ्ने बेला नेपालमा १६ वर्ष मुनिको प्रतियोगिता भएको थियो । त्यो प्रतियोगितामा म सर्वोत्कृष्ट खेलाडी घोषित भएको थिएँ । त्यसपछि मैले छात्रवृत्तिमा जर्मनी गएर प्रशिक्षण गर्ने मौका पाएँ । जर्मन प्रशिक्षक होल्गर ओभरम्यानले मलाई जर्मनी लाने भूमिका खेल्नुभएको थियो ।
१३ वर्ष नपुग्दै मैले जर्मनीमा गएर झण्डै तीन साताको प्रशिक्षण गर्ने मौका पाएँ । त्यहाँ हामीले जर्मनीको १९ वर्षमुनिको टिमसँग मैत्रीपूर्ण खेल खेल्ने अवसर पनि पाएका थियौं । त्यसबाट आफ्नो सिप निखार्न र अनुभव बटुल्न राम्रो मौका पाइयो ।
|
वाल्यकालमै गएर सिक्ने मौका पाएकोले होला, त्यसपछि स्वभाविक रुपमै जर्मनीको फुटबललाई पछ्याउन थालियो । सकेसम्म जर्मन खेलाडीहरुको सिको गर्ने प्रयास थालियो । प्राविधिक रुपमा कसरी आफ्नो खेल निखार्ने भन्नेमा पनि उनीहरुकै तरिका सिकियो । उनीहरुलाई नै पछ्याउँदै जाँदा जर्मनी नै मन पर्न थाल्यो ।
मैले जर्मनीलाई समर्थन सँगै आफ्नो पोजिसनअनुसारका खेलाडीले खेल्ने शैलीबाट पनि प्रेरित हुने प्रयास थालेँ । विश्व फुटबलको सबभन्दा ठूलो मेला कतारमा मंसिर चारबाट सुरु हुँदैछ । यो हामी फुटबलकर्मीहरुका लागि त एउटा महान चाढ हो । प्रतियोगिता सुरु भएपछि सबै ६४ खेल निक्कै गम्भीर भएर एक थलोमा बसेर हेर्नुपर्छ ।
एउटा खेलाडी, प्रशिक्षक र फुटबलका अन्य विभिन्न भूमिकामा रहेका मानिसका लागि विश्वकप सिक्ने सबभन्दा ठूलो कक्षा हो । यो कक्षामा एउटा गम्भीर विध्यार्थी भएर पढ्नु पर्नेछ । सामान्यतया जर्मनी मेरो फेभरेट टिम हो । उसले जितोसजस्तो लाग्नु स्वभाविक हो । जर्मनीको टोली पनि त्यस्तै बलियो दाबेदार हो । उनीहरुको टिममा सबै खेलाडी आफ्नो पोजिसनमा प्रभाव पार्न सक्ने खालका छन् ।
|
तर, खेलाडीबाट प्रशिक्षकका रुपमा भूमिका फेरिइसकेकाले अब एउटा समर्थकले जसरीभन्दा पनि त्यहाँबाट रणनीतिहरु सिक्ने गरि विश्वकप हेर्नेछु । खासगरि विभिन्न टिमले अपनाउने रणनीति, खेल्ने शैली, खेलाडी विशेषसँग हुने फरक खालका प्रतिभामाथि विश्लेषण गर्ने गरि विश्वकप हेर्नुपर्छ । त्यसो गर्न सकियो भने त्यहाँबाट सिकेका कुरा नेपाली फुटबलमा लागु गर्न सहयोग मिल्नेछ ।
एउटा टिमका रुपमा जर्मनको समर्थन गरे पनि केही खेलाडी विशेषप्रति पनि सहानुभूति रहन्छ । अर्जेन्टिनाका लियोनेल मेसी र पोर्चुगलका क्रिस्टियानो रोनाल्डो विश्वका सर्वोत्कृष्ट दुई खेलाडी हुन् । देशका लागि दुवैले आ-आफ्नो महादेशीय कप कोपा अमेरिका र युरोपियन च्याम्पियनसिप जिते ।
क्लब स्तरमा र व्यक्तिगत स्तरमा उनीहरुले जित्न बाँकी केही छैन । तर, उनीहरुले अहिलेसम्म देशका लागि विश्वकप जित्न सकेका छैनन् । त्यसैले मेसी वा रोनाल्डोमध्ये कसैले विश्वकप जितोस भन्ने पनि लाग्छ । त्यसो भयो भने जित्ने खेलाडीको महान करियरले हकलाग्दो क्लाइमेक्स पाउनेछ ।
समर्थन गर्नु र चाहना राख्नु एउटा कुरा भयो । तर, विश्वकप यसैले जित्छ भनेर अनुमान गर्नु सबभन्दा कठिन काम हो । विश्वकपका लागि विश्वका सर्वोत्कृष्ट ३२ टोलीले कतारको भ्रमण गर्दैछन् । सबै टोली एक-अर्कालाई हराउने क्षमता राख्छन् । इटाली जस्तो गत वर्षमात्र युरोपियन च्याम्पियनसिप जितेको टोलीले छनोट चरण नै पार गर्न सकेको छैन ।
|
त्यसैले यसैले जित्छ भन्न नसके पनि विश्वकपमा युरोप र दक्षिण अमेरिकी टोलीहरुकै प्रभाव रहन्छ भन्न चाँही सकिन्छ । समूह चरणमा केही स्तव्धतापूर्ण नतिजा आउलान । नकआउट चरणमा पनि त्यसले निरन्तरता पाउलान । तर, च्याम्पियन हुने भनेको चाँही युरोप र दक्षिण अमेरिकी टिम नै हुन् । अझ भन्ने हो भने, चार/पाँच वटा देशको नामभित्रैबाट नयाँ च्याम्पियन आउनेछ ।
म आफू नेपालका लागि खेलिरहँदा विश्व फुटबलमा फ्रान्सका थिएरी हेनरी उच्च लयमा थिए । उनी पनि फरवार्ड पोजिसनबाट खेल्थे । हेनरी मलाई सबभन्दा बढि मन पर्ने खेलाडी हुन् । यही कारण मैले आफ्नो छोराको नाम हेनरी राखेँ । अहिले मेसी, रोनाल्डोदेखि थुप्रै प्रतिभावान खेलाडी छन् । कतार विश्वकपबाटै कुनै नयाँ सुपरस्टारको उदय हुन पनि सक्छ । यहाँ जसले जसलाई हराउन पनि सक्छ, प्रत्येक संस्करणबाट नयाँ नयाँ नाम उदाएर पछि तिनले विश्व फुटबलमा राज गर्न सक्छन् । विश्वकपको रोमाञ्च भनेकै यही हो ।
(लेखक नेपाली राष्ट्रिय फुटबल टोलीका पूर्व खेलाडी तथा एन्फाको महिला विभाग प्रमुख हुन् ।)
