मंसिर ६, २०८१ बिहीबार | १५:५४:३५
खोलियो एन्फामा लागेको ताला क्यानाडाका साद बिन जफर लुम्बिनीमा विराटनगरले छान्यो ‘आइकोनिक प्लेयर्स’ भिएरा जिनोआको मुख्य प्रशिक्षकमा नियुक्त सिस्नेरी घटनाका पीडित परिवारले गरे एन्फामा तालाबन्दी बेन्टेनचरमाथि लागेको प्रतिबन्धविरुद्ध टोटनहमको अपिल रियालको रोमाञ्चक जित चेल्सी क्वार्टरफाइनलमा डेविस कपः नेपालले गुआमलाई हरायो नेपाल ओलम्पिक कमिटीलाई पारदर्शीरुपमा सञ्चालन गर्न माग खोलियो एन्फामा लागेको ताला क्यानाडाका साद बिन जफर लुम्बिनीमा विराटनगरले छान्यो ‘आइकोनिक प्लेयर्स’ भिएरा जिनोआको मुख्य प्रशिक्षकमा नियुक्त सिस्नेरी घटनाका पीडित परिवारले गरे एन्फामा तालाबन्दी बेन्टेनचरमाथि लागेको प्रतिबन्धविरुद्ध टोटनहमको अपिल रियालको रोमाञ्चक जित चेल्सी क्वार्टरफाइनलमा डेविस कपः नेपालले गुआमलाई हरायो नेपाल ओलम्पिक कमिटीलाई पारदर्शीरुपमा सञ्चालन गर्न माग
शनिबारको दिन ललितकृष्ण श्रेष्ठ

फुटबलले असल अभिभावक गुमाएको यो ७ वर्ष

प्रत्येक वर्ष फेरिने क्यालेन्डरले कहिल्यै नआओस् जस्तो लाग्ने ‘जेठ २९’ ल्याइरहन्छ । यो त्यही दिन हो, जुन दिन नेपाली फुटबलमा सबैका प्रिय नेता ललित दाइ (ललितकृष्ण श्रेष्ठ)को भौतिक शरीरलाई नियतिले चुँडेर लगेको थियो । आफ्नै निर्माणाधीन घरमा साइत छोप्ने पूजापछि करेन्ट लागेर ललित दाइको निधन भएको थियो । नेपाली फुटबलको मियोलाई नियतिले चुँडेर लगेको पनि ७ वर्ष पूरा भइसकेछ ।

हो, बाक्लै आउजाउ हुने एन्फा ललित दाइको अवसानसँगै धेरै खेल पत्रकारका लागि बिरानो बनिसकेको थियो । ललित दाइको निधन भएको पहिलो वार्षिक पुण्यतिथिमा एन्फा मुख्यालय परिसरमा उनको एउटा सालिक स्थापना गरिएको थियो । आक्कलझुक्कल एन्फा पुग्दा त्यही सालिकबाट ललित दाइले हात हल्लाउलान जस्तो लाग्थ्यो ।

अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा)को सातदोबाटोस्थित मुख्यालय पुग्दा सधैं एउटा हँसिलो अनुहार स्वागतका लागि तम्तयार हुन्थ्यो । तर ७ वर्ष भइसक्यो त्यो अत्यन्तै उर्जाशील अनुहार निर्जिव सालिकमा परिणत भएको । एन्फामा हुने सबैखाले पत्रकार सम्मेलन तथा कार्यक्रमअघि निरन्तर ललित दाइको ९८५१०७७७५८ नम्बरबाट फोन आउने क्रम बन्द भयो । दिनहुँजसो भेटेर घण्टौं गफिएका क्षणहरू स्मरणमा सीमित भए । ललित दाइ नहुँदा कुनै बेला नजिक लाग्ने नेपाली खेलकुदकै सबैभन्दा व्यस्त एन्फा मुख्यालय पनि धेरै टाढा सरेजस्तो भयो ।

हो, बाक्लै आउजाउ हुने एन्फा ललित दाइको अवसानसँगै धेरै खेल पत्रकारका लागि बिरानो बनिसकेको थियो । ललित दाइको निधन भएको पहिलो वार्षिक पुण्यतिथिमा एन्फा मुख्यालय परिसरमा उनको एउटा सालिक स्थापना गरिएको थियो । आक्कलझुक्कल एन्फा पुग्दा त्यही सालिकबाट ललित दाइले हात हल्लाउलान जस्तो लाग्थ्यो । अचेल एन्फा आगामी चारवर्षे कार्यकालका लागि चुनावको मुखैमा छ । रिपोर्टिङका लागि धेरै पछि एन्फा पुग्दा ललित दाइको नियास्रो मेटाउने त्यो सालिक पनि ढालिइसकेको रहेछ । अर्कै ठाउँमा राख्ने तयारी भइरहेको पदाधिकारीहरूले सुनाए ।

नेपाली फुटबलमा केही गर्नुपर्छ भन्ने भावनासहित सधैं उत्साही देखिने ललित दाइको नियास्रो मेट्न त्यही सालिकले पनि थोरै भूमिका खेलिरहेको थियो । त्यसैले होला, एन्फा पदाधिकारीहरूले अर्को बनाउनका लागि त्यो भत्काएको बताए पनि मेरो मनले मानेन । कम्तीमा अर्को तयार भइसकेपछि पो भत्काउनुपर्छ ।

हो, मेरा लागि ललित दाइसँगको सम्बन्ध एउटा पत्रकार र फुटबल अधिकारीबीचमा मात्र सीमित थिएन । त्योभन्दा धेरै माथि थियो हाम्रो सम्बन्ध । ललित दाइ मेरा लागि एउटा यस्तो अभिभावक थिए, जोसँग म ढुक्कले आफ्ना सबैखाले दुःखसुख साट्न सक्थेँ । उनी पनि मेरो समस्यालाई आफ्नै ठानेर समाधान निकाल्न इमान्दार प्रयास गर्थे । अर्थात ललित दाइ मैले सबैभन्दा बढी भर गरेका अभिभावकमध्ये एक थिए ।

सायद, ललित दाइका लागि पनि म त्यस्तै भाइ थिएँ । त्यसैले उनी पनि मसँग व्यावसायिक, पारिवारिक र सामाजिक सबैखाले कुरा सेयर गर्थे । मेरा लागिमात्र नभई ललित दाइ जीवित हुँदा खेल पत्रकारितामा संलग्न सबैको उनीसँग विशेष सम्बन्ध थियो । पत्रकारमात्र होइन, एन्फाका पदाधिकारीहरू, खेलाडी, प्रशिक्षक, रेफ्री सबैका लागि प्रिय थिए ललित दाइ ।

करेन्ट लागेर निधन हुनुभन्दा केही घण्टा अघिमात्रै मलाई ललित दाइको फोन आएको थियो । ललित दाइको त्यही दिन ललितपुर भैंसेपाटीमा निर्माणाधीन घरको पूजा थियो । घर पूरा तयार भइनसके पनि ज्योतिषीले पूजाका लागि त्यही दिनको साइत निकालेका थिए । ज्योतिषीले त्यो दिन पूजा नगरे अर्को साइत धेरै महिनापछि मात्र भएको बताएका कारण उनी हतारिएका थिए ।

त्यस्तो अभिभावक गुमाएको सात वर्ष पुगिसक्दा पनि मैले भने ललित दाइको परिवारका लागि वा उनको नाममा केही गर्न सकेको छैन । यसबाट सधैं पछुतोभाव भइरहन्छ । त्यसो त ललित दाइबाट जीवनमा धेरै फाइदा उठाएका, उनलाई प्रयोग गरेर धेरै महत्त्वाकांक्षा पूरा गरेकाहरूको व्यवहार देख्दा झनै उदेक लाग्छ । ललित दाइको मृत्युमा सबैभन्दा बढी टाउको ठोक्नेहरू, आँसुको भेल बगाउनेहरू अचेल उनै ललित दाइको आत्मालाई समेत रुवाउँदै फुटबलको चिरहरणमा मस्त छन् । उनीहरूको आँखाबाट त्यतिबेला निस्किएका गोहीका आँसु सुकिसकेका छन् । तर ललित दाइ महान थिए, माथि कतैबाट सबथोक हेरेर पनि तिनलाई माफी दिइरहेका छन् ।

करेन्ट लागेर निधन हुनुभन्दा केही घण्टा अघिमात्रै मलाई ललित दाइको फोन आएको थियो । ललित दाइको त्यही दिन ललितपुर भैंसेपाटीमा निर्माणाधीन घरको पूजा थियो । घर पूरा तयार भइनसके पनि ज्योतिषीले पूजाका लागि त्यही दिनको साइत निकालेका थिए । ज्योतिषीले त्यो दिन पूजा नगरे अर्को साइत धेरै महिनापछि मात्र भएको बताएका कारण उनी हतारिएका थिए । ज्योतिषीले शुभ भनेको साइत ललित दाइ, उनको परिवार, ललित दाइले कार्यबाहक अध्यक्षका रूपमा नेतृत्व गरिरहेको एन्फा, थ्री स्टार क्लब र सम्पूर्ण नेपाली फुटबल परिवारका लागि अत्यन्तै अशुभमा परिणत भयो ।

ललित दाइको नाम स्मरण गर्दा पनि भावनाले बगाइहाल्छ । त्यसैले उनका बारेमा लेख्ने प्रयास जहिल्यै कठिन भयो । शब्दहरू कहिल्यै संगठित भएर बग्न चाहेनन् । अहिले पनि किबोर्डमा औंलाहरू विना योजना बजारिइरहेकै छन् । खासमा त्यो दिन ललित दाइले मलाई फोन गर्नुको कारण थियो । म नागरिक दैनिकमा खेलकुद ब्युरो सम्पादकको भूमिकामा थिएँ । खेलकुद सम्पादक भने पनि फुटबलमा मेरो लगाव अलि बढी थियो । त्यो कुरा ललित दाइलाई पनि राम्ररी थाहा थियो । त्यही भएर त ललित दाइ हामीसँग नेपाली फुटबलका विभिन्न विषयमा नियमित सल्लाह गरिरहन्थे ।

कार्यबाहक अध्यक्षका रूपमा एन्फा नेतृत्व गरिरहँदा ललित दाइलाई आफूले नै अध्यक्षका रूपमा कुनै दिन एन्फा हाँक्नुपर्ने थाहा थियो । त्यसैले उनी फुटबलको सर्वाङ्गीण विकासका लागि प्रतिबद्ध थिए । कुनै बेला नेपालका विभिन्न युवा टोलीका साथै राष्ट्रिय टोलीमा पनि सफल नेतृत्व गरेका पाका प्रशिक्षक श्याम थापाप्रति ललित दाइको ठूलो आशा थियो ।

हो, त्यो दिन पनि उनले त्यस्तै एउटा योजनाका लागि मलाई फोन गरेका थिए । शुक्रबारको दिन थियो । शनिबार बिहानको खाना सँगै खानका लागि उनले मलाई प्रस्ताव गरे । एन्फामा जुनसुकै पदमा भए पनि ललित दाइको भूमिका नेतृत्वदायी रहने गथ्र्यो । नेपाली फुटबलको समग्र विकाससँगै राष्ट्रिय टिम बलियो बनाउनुपर्छ भन्नेमा उनको विशेष चासो थियो ।

कार्यबाहक अध्यक्षका रूपमा एन्फा नेतृत्व गरिरहँदा ललित दाइलाई आफूले नै अध्यक्षका रूपमा कुनै दिन एन्फा हाँक्नुपर्ने थाहा थियो । त्यसैले उनी फुटबलको सर्वाङ्गीण विकासका लागि प्रतिबद्ध थिए । कुनै बेला नेपालका विभिन्न युवा टोलीका साथै राष्ट्रिय टोलीमा पनि सफल नेतृत्व गरेका पाका प्रशिक्षक श्याम थापाप्रति ललित दाइको ठूलो आशा थियो ।

संयोगले थापा त्यतिबेला नेपाल आएको समय थियो । नागरिकताका कारण प्राविधिक रूपमा भारतीय भए पनि रूपन्देही भैरहवाका थापाको नेपाली मनबारे पनि ललित दाइ पूर्ण रूपमा जानकार थिए । थापाले प्राविधिक पक्ष सम्हालिदिए नेपाली फुटबलले फड्को मार्ने उनको विश्वास थियो । त्यसैले २०७२ साल जेठ ३० गते शनिबार बिहानको खाना श्याम दाइ र मसँग खाने उनको योजना थियो । दक्षिण एसियाली फुटबलकै पहिलो सुपर स्टार छवि बनाइसकेका श्याम दाइसँगको सम्बन्धका आधारमा ललित दाइले त्यस्तो प्रस्ताव गरेका थिए । किनकि त्यसअघि पनि नेपाली फुटबललाई माथि उकास्ने विषयमा श्याम दाइ, ललित दाइ, सञ्जीव दाइ (सञ्जीव मिश्र) र मेरो बीचमा थुप्रै पटक लामा–लामा कुराकानी भएका थिए ।

नेपाली फुटबलमा सन् २००४ देखि झन्डै चार वर्ष प्रेरणादायी नेतृत्व गरिसकेपछि निराश भएर थापा भारत फर्किएका थिए । तर ललित दाइ त्यही लन्च मिटिङमा थापालाई प्राविधिक प्रमुखका रूपमा नेपाल फर्किन मनाउने योजनामा थिए । तर, ललित दाइलाई के थाहा, नेपाली फुटबल उकास्ने योजनामाथि श्याम दाइसँग छलफल गर्न नभ्याउँदै आफू नै धर्तीमा रहन्न भनेर ।

ललित दाइको मनमा नेपाली फुटबलबाहेक केही थिएन भन्ने कुरा मसँगको त्यो अन्तिम फोनवार्ताले पनि प्रमाणित गर्छ । यही कारण ललित दाइले छोडेर गएको ७ वर्ष भइसक्दा उनीसँगको त्यो अन्तिम कुराकानी यहाँनिर प्रासंगिक छ । एन्फामा चुनावी ज्वरो रन्किइरहेका बेला त झन ललित दाइको स्मरण अनिवार्य बन्छ ।

ललित दाइलाई त्यो दुर्घटनाले नलगेको भए अहिले नेपाली फुटबलको माहोल कस्तो हुन्थ्यो होला ? एन्फा चुनावको जोडघटाउ के हुन्थ्यो होला त ? देशभरका फुटबलकर्मी चुनावका लागि काठमाडौंमा जम्मा भएको महिना दिनभन्दा बढी हुन लागिसक्यो । आ–आफ्नो प्यानलका ‘क्लोज क्याम्प’मा दिनहुँ भोज चलिरहेको छ । यसैबीच ललित दाइको प्रसंग पनि कोट्टिन्छ र यिनै प्रश्नहरू दोहोरिइरहन्छन् ।

हो, ललित दाइ जीवित भएको भए सबैभन्दा पहिला एन्फामा सालिक होइन, स्वयं ललित दाइ हुन्थे । नेपाली फुटबलको सुप्रिमोको हैसियतमा हँसिलो अनुहार, अरूलाई पनि उर्जा सञ्चार गराउने उत्साही चालढाल र फुटबलका लागि नयाँ–नयाँ योजनाका कुरा चलिरहन्थे ।

तर, तीतो सत्य के हो भने ललित दाइ यो धर्तीमा छैनन् । र, त एन्फामा यति धेरै भाँडभैलो छ । ललित दाइ छैनन् र त दुई पक्ष चुनावी रस्साकस्सीमा छन् । ललित दाइ हुँदा हुन त एन्फा सीधा रेखामा चलिहरेको हुन्थ्यो । अहिले चुनावी स्पर्धामा रहेका दुवै पक्ष ललित दाइको नेतृत्व स्वीकारेर फुटबल विकासको महाअभियानमा सामेल भइरहेका हुन्थे ।

समन्वयकारी भूमिकामा रहेर फुटबलका सबैजसो विवादहरू निमेषभरमै मिलाउने ललित दाइ भएको भए राष्ट्रिय टोलीको अहिलेको विवाद छरपस्ट हुँदैनथ्यो । आमसमर्थकको बीचमा समेत छताछुल्ल भएको यो समस्या एन्फाकै पनि थुप्रै पदाधिकारीलाई समेत पत्तै नदिई उनले मिलाइसक्थे । दुई ध्रुवमा विभाजित नेपाली फुटबल पदाधिकारीहरू सायद एकै खेमामा हुन्थे वा ललित दाइले एन्फाको नेतृत्व गरिरहेका हुन्थे ।

तर, तीतो सत्य के हो भने ललित दाइ यो धर्तीमा छैनन् । र, त एन्फामा यति धेरै भाँडभैलो छ । ललित दाइ छैनन् र त दुई पक्ष चुनावी रस्साकस्सीमा छन् । ललित दाइ हुँदा हुन त एन्फा सीधा रेखामा चलिहरेको हुन्थ्यो । अहिले चुनावी स्पर्धामा रहेका दुवै पक्ष ललित दाइको नेतृत्व स्वीकारेर फुटबल विकासको महाअभियानमा सामेल भइरहेका हुन्थे ।

श्रद्धासुमन ललित दाइ !! तपाईंको महान् आत्माले नेपाली फुटबललाई सत्मार्गमा लाग्न प्रेरित गरिरहोस् ।