काठमाडौं । नेपाली फुटबल युवा टोली भोलिबाट अर्को मिसनतर्फ लाग्दै छ । साफ यु-२० च्याम्पियनसिप सकिएको चार दिन बित्न नपाउँदै नेपाली युवा टोली एएफसी यु-२० एसियन कप छनोटको तयारीलाई पुनः बन्द प्रशिक्षण क्याम्पमा बस्न लागेको हो । फरक लक्ष्य बोकेर हारको पीडालाई टोलीले बिर्संदै एउटा नयाँ सुरुआत गर्दै छ ।
नेपाली युवा टोलीले बुधबार दक्षिण एसियाली फुटबल महासंघ (साफ) यु-२० च्याम्पियनसिपको फाइनलमा बंगलादेशसँग फराकिलाे हार ब्यहाेर्नुपरेको थियाे । सातदोबाटोस्थित एन्फा मुख्यालय मैदानमा नेपाली टोली ४-१ ले स्तब्ध भएको थियो । नेपालले घरेलु मैदान र समर्थककाे फाइदा उठाउन सकेन ।
जतिबेला नेपाली खेलाडी दबाबमा खेलिरहेका थिए । विपक्षी बंगलादेशका खेलाडी भने खेलमा रमाइरहेका थिए । एक गोल गरिसकेपछि उनीहरू मानसिक रूपमा पनि बलियो देखिए ।
उमेर समूहको यो प्रतियोगिता नेपालले चौथो पटक आयोजना गरेको हो । यसअघि नेपालले सन २०१५ को पहिलो संस्करण आयोजना गरेको थियो । डेब्यू प्रतियोगिता यही एन्फा मुख्यालयमा भएको हो । त्यतिबेला नेपालले फाइनलमा विमल घर्तीमगरको कप्तानीमा चिरप्रतिद्वन्द्वी भारतलाई पेनाल्टी सुटआउटमा पराजित गर्दै उपाधि जितेको थियो ।
चार वर्षपछि नेपालले फेरि आयोजना गर्ने अवसर पायो । त्यतिबेला जय गुरुङको कप्तानीमा रहेको नेपाल समूह चरणभन्दा अगाडि बढ्न सकेन । हल्चोकस्थित सशस्त्र प्रहरी बल (एपिएफ) मैदानमा सम्पन्न प्रतियोगितामा नेपालले समूह चरणका दुई खेलमा एक अंकमात्र जोडेको थियो ।
गत वर्ष त्रिपुरेश्वरस्थित दशरथ रंगशालामा सम्पन्न प्रतियोगितामा नेपालले जियारथ शेखको नेतृत्वमा सेमिफाइनलमा भारतसँग टाइब्रेकरमा हार बेहोरेको थियो । यसपालि नेपाललाई सात वर्षपछि यु-२० च्याम्पियनसिपको उपाधि जित्ने सुनौलो अवसर थियो । नेपालले पछिल्लो पटक भुटानमा भएको दोस्रो संस्करणको उपाधि जितेको थियो । तर, यसपालि नेपालको उपाधि लक्ष्यमा बंगलादेश बाधक बन्न पुग्यो ।
फाइनलमा मुख्य प्रशिक्षक उर्जन श्रेष्ठले टोलीमा एक परिवर्तन गरेका थिए । सधैं ४-२-३-१ मा खेलिरहेको नेपालले बंगलादेशविरुद्ध ४-३-३ को रणनीतिमा खेल्यो ।
नेपाललाई यसपालि उपाधिको प्रमुख दाबेदारका रूपमा हेरिएको थियो । एक त फेरि घरेलु भूमिको फाइदा, त्यसमाथि नेपालले पुरानै खेलाडीलाई टोलीमा निरन्तरता दिएको थियो । अधिकांश खेलाडीले गत संस्करणको च्याम्पियनसिप खेलेका थिए । समूह चरणको पहिलो खेलमा श्रीलंकासँग १-० को झिनो जित पाएको नेपालले दोस्रो खेलमा बंगलादेशलाई २-१ ले हरायो ।
सेमिफाइनलमा नेपालले लगातार दोस्रो संस्करण लगातार पेनाल्टी सुटआउटको चुनौती सामना गरेको थियो । यसपालि प्रतिद्वन्द्वी थियो, तुलनात्मक रूपमा कमजोर मानिने भुटान । खेलको पहिलो गोल भुटानले गरेको थियो । पछि जसोतसो नीराजन धामीको हेडर गोलमा नेपालले खेललाई पेनाल्टीसम्म पुर्याएको थियो । पेनाल्टी सुटआउटमा गोलकिपर जियारथ शेख नायक साबित भए । उनले भुटानका दुई पेनाल्टी प्रहार विफल पारे । र, नेपालले ९ वर्षपछि फाइनलमा स्थान बनायो ।
अब पालो फाइनलको । फाइनलमा मुख्य प्रशिक्षक उर्जन श्रेष्ठले टोलीमा एक परिवर्तन गरेका थिए । सधैं ४-२-३-१ मा खेलिरहेको नेपालले बंगलादेशविरुद्ध ४-३-३ को रणनीतिमा खेल्यो । जसका कारण नियमित विंगर अनिल बम्जन लामाको ठाउँमा प्रशिक्षक श्रेष्ठले लक्षु थापालाई मैदानमा उतारिएको थियो । बंगलादेश पनि ४-३-३ कै रणनीतिमा मैदान उत्रने भएकाले उनीहरूको ‘कम्बिनेसन प्ले’लाई रोक्न प्रशिक्षक श्रेष्ठले यस्तो रणनीति अपनाएका थिए । तर, यो रणनीतिमा नेपाल सफल हुन सकेन ।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले खेलाडी दबाबमा आएकाले खराब नतिजा सामना गर्नुपरेको प्रतिक्रिया दिए । ‘एक गोल खाइसकेपछि खेलाडीहरूमा गोल फर्काउनुपर्ने दबाब बढ्यो । त्यही दबाबबीच उनीहरूले दोस्रो हाफमा राम्रो खेल्ने सकेन,’ श्रेष्ठले सुनाए ।
‘हामीले विगतका प्रदर्शन हेरेर लक्षुलाई आफ्नो जिम्मेवारी दिएका थियौं । तर, उनले दबाबमा खेले, अपेक्षित प्रदर्शन दिन सकेनन्,’ प्रशिक्षक श्रेष्ठले पोस्टम्याचमा भनेका थिए ।
अनपेक्षित खेल प्रदर्शनका कारण लक्षु थापा २४औं मिनेटमै प्रतिस्थापन भए । उनको स्थानमा अनिल मैदान प्रवेश गरेका थिए । तर, उनी विंगमा नभई मिडफिल्डमा खेल्न बाध्य भएका थिए । जसका कारण उनीबाट जुन खेलको अपेक्षा गरिएको थियो । सम्भवतः त्यो पाइएन ।
पहिलो हाफको इन्जुरी समयमा बंगलादेशले फ्रिकिकबाट दर्शनीय गोल गर्दै खेलमा अग्रता लिएको थियो । त्यसपछि बंगलादेशका खेलाडीहरूले फाइनल खेललाई चाहिने आत्मविश्वास पाएको थियो । बंगलादेशले त्यसपछि दोस्रो हाफमा बाक्लो नेपाली समर्थकबीच नेपालको पोस्टमा थप तीन गोल गरेको थियो । नेपालका लागि एकमात्र गोल समीर तामाङले गरेका थिए । समूह चरणमा हराइसकेको टोलीले कसरी एकपक्षीय रूपमा खतरा बुन्न सक्छ ?
प्रशिक्षक श्रेष्ठले खेलाडी दबाबमा आएकाले खराब नतिजा सामना गर्नुपरेको प्रतिक्रिया दिए । ‘एक गोल खाइसकेपछि खेलाडीहरूमा गोल फर्काउनुपर्ने दबाब बढ्यो । त्यही दबाबबीच उनीहरूले दोस्रो हाफमा राम्रो खेल्ने सकेन,’ श्रेष्ठले सुनाए, ‘हामीले पहिलो हाफमा योजनाअनुसार खेल प्रस्तुत गर्न सकेनौं । हामीले पहिलो गोल सामान्य गल्तीका कारण खान पुग्यौं । त्यसअघि हामीले केही राम्रा अवसर सिर्जना गरेका थियौं । सायद पहिलो हाफमा एक गोलमात्र गर्न सकेको भए पनि खेलको नतिजा अर्कै हुन्थ्यो ।’
बंगलादेशविरुद्ध नेपाली खेलाडीको मनोबल एकदमै कमजोर देखिएको थियो । जहाँ बंगलादेशका खेलाडीहरू रेफ्रीका निर्णयको खण्डन गरिरहँदा नेपालले बाक्लो घरेलु समर्थकबीच पनि रेफ्रीको निर्णयप्रति असन्तुष्टि जनाउन सकेनन् ।
जतिबेला नेपाली खेलाडी दबाबमा खेलिरहेका थिए । विपक्षी बंगलादेशका खेलाडी भने खेलमा रमाइरहेका थिए । एक गोल गरिसकेपछि उनीहरू मानसिक रूपमा पनि बलियो देखिए । समर्थकले उनीहरूमाथि बोतल पनि प्रहार गरे । तर, उनीहरू एउटै लक्ष्य बोकेर मैदान प्रवेश गरेका थिए । बंगलादेशका प्रशिक्षक मरुफुल हक आफैले भनेका थिए, ‘पहिलो गोल भएपछि खेलाडीमा आत्मविश्वास बढ्यो । त्यसपछि उनीहरूले बाह्य कुराहरू सोच्दै सोचेनन् । हामीसँग सेमिफाइनल पछि आराम गर्ने समय थोरै थियो । तर, खेलाडी यसपालि जसरी पनि उपाधि जित्नुपर्छ भन्नेमै केन्द्रित रहे ।’
सेमिफाइनलपछि नेपालले दुई दिन आराम पाएको थियो भने बंगलादेशले पर्सिपल्ट नै खेलेको थियो । अर्को कुरा नेपालले यही मैदानमा साफका लागि लगभग ४५ दिन प्रशिक्षण गरेको थियो । बंगलादेशले भने राजनीतिक अस्थिरता र विद्यार्थी आन्दोलनका कारण उब्जिएको दयनीय अवस्थाबीच मात्र १५ दिनको अभ्यास समय पाएको थियो । तर, पनि फाइनलमा बंगलादेश नेपालसामु एकपक्षीय रूपमा हाबी भयो ।
बंगलादेशविरुद्ध नेपाली खेलाडीको मनोबल एकदमै कमजोर देखिएको थियो । जहाँ बंगलादेशका खेलाडीहरू रेफ्रीका निर्णयको खण्डन गरिरहँदा नेपालले बाक्लो घरेलु समर्थकबीच पनि रेफ्रीको निर्णयप्रति असन्तुष्टि जनाउन सकेनन् । बंगलादेशको चौथो गोल केही हदसम्म विवादास्पद बन्न सक्थ्यो । तर, नेपाली खेलाडीले त्यसमा कुनै प्रतिक्रिया नै दिएनन् ।
बंगलादेशका फरवार्ड मोहम्मद पियासा नोभाको प्रहार नेपाली रक्षक सीमान्त थापाले गोललाइनबाट क्लियर गरेका थिए । तर, नेपाली खेलाडीको मनोबल यतिसम्म घटिसकेको थियो कि उनले रेफ्रीको उक्त निर्णयको विरोधसमेत गरेनन् । भलै, यो गोल इन्जुरी समयमा भएको होस् । यो गोलको दृष्टान्त केबल एक उदाहरण मात्र हुन् । दोस्रो हाफ अवधिभर नेपालको स्थिति यस्तै थियो ।
नेपालले अब घरेलु भूमिमा बेहोरेको यो हारलाई बिर्सेर अनि सिकेको पाठलाई राम्ररी विश्लेषण गरेर आउने दिनका लक्ष्यमा ध्यान दिन आवश्यक छ ।
प्रशिक्षक श्रेष्ठका अनुुसार नेपालले घरेलु मैदानमा उपाधि जित्न नसक्नुको अर्को प्रमुख कारण हो योजनाअनुसारको खेल पस्कन नसक्नु । फाइनलअघि प्रि-म्याच कन्फ्रेन्समा श्रेष्ठले भनेका थिए, ‘खेलाडीहरूले अझै पनि योजनाअनुसार खेल प्रस्तुत गर्नै सकेका छैनन् । अहिलेसम्म हामीले कुल तीन खेल खेल्यौं । यी सबैमा हामीले योजनाअनुसार प्रदर्शन देखाउन सकेका छैनन् । तर, फाइनलका लागि भने हामी तयार छौं । विपक्षीअनुसार रणनीति बनाएका छौं । उनीहरूको प्लस प्वाइन्ट, माइनस प्वाइन्ट सबैको हिसाब गरेका छौं ।’
फाइनलपछिको पोस्टम्याचमा पनि प्रशिक्षक श्रेष्ठले खेल हार्नुको पछाडि यही कुरा राखे । उनले भने, ‘हामीले खेलाडीलाई फरक-फरक ड्युटी दिएका थियौं । बंगलादेशका फरवार्डको पोजेसन र क्विक प्लेलाई मध्यनजर गर्दै हामीले सोहीअनुसार तिनीहरूलाई रोक्ने योजना बनाएका थियौं । तर, खेलाडीले योजनाअनुसार खेलेनन् । खेलाडीहरू चुक्न पुगे यसमा ।’
नेपालले अब घरेलु भूमिमा बेहोरेको यो हारलाई बिर्सेर अनि सिकेको पाठलाई राम्ररी विश्लेषण गरेर आउने दिनका लक्ष्यमा ध्यान दिन आवश्यक छ । नेपाली युवा टोलीले आइतबारदेखि एन्फा मैदानमा एएफसी यु-२० एसियन कप छनोटको तयारी थाल्ने छ । उज्वेकिस्तान, बहराइन, चाइनिज ताइपेइ, कम्बोडियासम्मिलित समूह ‘बी’ मा रहेको नेपालले सेप्टेम्बर २१ मा कम्बोडियाको सामना गर्दै प्रतियोगिता सुरु गर्नेछ । खेल चाइनिज ताइपेइको फु जेन क्याथोलिक युनिभर्सिटी रंगशालामा हुनेछ ।
