काठमाडौं । विश्व फुटबलमा कसैलाई महान् बनाउने काम अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिताको हो । महान् नबनाइहाले, कम्तिमा यति चाहिँ संकेत गरिदिन्छ, यो खेलाडीको उदय हुँदैछ । ६ वर्षअघि रुसको काजानमा हो केलियन एमबाप्पेले आफूलाई लियोनल मेसी हिँड्ने राजमार्गमा पुर्याएको । तर तीनै एमबाप्पे म्युनिखमा त्यो राति ओझेलमा परे । ओझेल पर्नुको कारण थियो, १६ वर्षे ठिटो लमिन यामालको चमक ।
१६ वर्षे फुच्चे वयस्क खेल्ने प्रतियोेगितामा के गर्दैछ ? युरो सुरु हुँदै गर्दा धेरैको मनमा यो प्रश्न उठेको हुनुपर्छ । तर उनले यसरी खेलेका छन्, तिनै शंकालु मान्छेहरु भन्दैछन्, हामीले अबको दशकको नायक भेट्टाएका छौँ ।
युरो सेमिफाइनलमा फ्रान्सले यामालको तागतलाई थेग्नै सकेन । किशोरवस्थाको सुरुआती चरणमा रहेका यामाल कतै जाँदा एक्लै जान पाउँदैनन् । साथमा अभिभावक चाहिन्छ । तर यिनै यामाललाई युरोको त्यति ठूलो खेलमा कसैले छुनै सकेन । छुन त परै जाओस्, पछ्याउन समेत सकेनन् । आफ्नो गति र कौशलको बलमा फ्रेन्च खेलाडीलाई पछाडि पारेका उनले गोल पनि गजबको गरे ।
रान्डल कोलो मुअनीको गोलका कारण अघि बढेको फ्रान्स यामालको गोलले रोकिन बाध्य भयो । यो गोलले खेलको गति मात्र परिवर्तन गरेन, यामाललाई युरो इतिहासकै कान्छो गोलकर्ता पनि बनायो ।
यामालबाहेक स्पेनका लागि गाेल गर्ने अर्का खेलाडी थिए, डानी ओल्मो। आखिरमा यो गोल स्पेनलाई फाइनलमा पुर्याउन काफी ठहरियो । जहाँ पूर्वविजेता स्पेनको भेट इङ्ल्यान्डसँग हुनेछ ।
सेमिफाइनलमा सकी नसकी नेदरल्यान्ड्सलाई पन्छाएको इङ्ल्यान्डका लागि स्पेन फलामको चिउरा सावित हुनेछ । यसको एउटा कारण यामनल पनि हुन् । उसो त स्पेनले यसपालि जसरी खेलेको छ, यो टिमलाई प्रतियोगिताकै उत्कृष्ट मान्नै पर्छ । कयौँ वर्षदेखि इङ्ल्यान्ड अन्तर्राष्ट्रिय उपाधि उचाल्न हरसम्भव कोसिस गरिरहेको छ । तर स्पेनी प्रदर्शनले इंगित गर्छ, यो यामालहरुको समय हो ।
स्पेन यस्तो टिम हो जसले एकै खेलमा दुई खालको शैलीमा उत्तिकै प्रभावकारी ढंगमा खेल्न सक्छ । स्पेनलाई मन लाग्नुपर्छ, उसले विपक्षीको पोस्टमा सीधासिधी, त्यो पनि उच्च गतिमा धावा बोल्न सक्छ । वा बललाई नियन्त्रणमा राखेर, धेरैभन्दा धेरै पास खेलेर विपक्षीको क्षेत्रमा कदम राख्छ ।
पहिलो सेमिफाइनल सकिएपछि स्पेन र फ्रान्स दुवैका प्रशिक्षक पत्रकार सम्मेलनमा उपस्थित भए । स्पेनका प्रशिक्षक लुइस डे ला फ्युन्टेको भनाइ थियो, ‘यी खेलाडीले हामीलाई सधैँ उत्साहित बनाउँछन् ।’ उता पराजित टिमका प्रशिक्षक ड्रिडियर डेसचाम्प्स आफ्ना खेलाडीसँग क्रोधित थिए । ‘अधिकांश खेलाडीले प्रयास नै गरेनन् । बरु संन्यास लिँदै गरेका ओलिभर जिरुडमा जुझारुपन थियो,’ डेसचाम्प्सको प्रतिक्रिया थियो । यी दुई प्रशिक्षकले जसरी फरक फरक अभिव्यक्ति दिए, त्यसरी नै फरक फरक किसिमको फुटबल खेलाए ।
फ्रान्सविरुद्ध आफ्नो गोलले जिताएपछि यामाल फुर्किनु स्वाभाविक थियो । क्यामेरामा देखिने गरी सांकेतिक रूपमा उनले फ्रान्सका अड्रियन राबियोटलाई जिस्काए । त्यो जिस्काई युभेन्ट्सका मिडफिल्डर राबियोटले सेमिफाइनलअघि दिएको अभिव्यक्तिको जवाफ हुनुपर्छ । राबियोटले भनेका थिए, ‘सेमिफाइलनसम्म आइपुग्दा उनले जे जति गरेका छन्, त्योभन्दा बढी उनले फ्रान्सविरुद्ध गर्नुपर्नेछ ।’
अघिल्ला पाँच खेलमा सावधानीपूर्वक खेलेको फ्रान्सलाई स्पेनविरुद्ध भएभरको बल लगाउनु थियो । प्रतियोगितामा खासै दमदार खेल्न नसकिरहेका एमबाप्पेले एकैछिन चोटको दुखाईलाई बिर्सिए । स्पेनका ३८ वर्षीय फुलब्याक जेजुस नाभासलाई सजिलै बिट गरेर कोलो मुअनीका लागि क्रस निकालिदिए । मुअनीले क्रसलाई गोलमा परिणत गरे । यो प्रतियोगिताभर फ्रान्सेली खेलाडीले ओपन प्लेमा गरेको पहिलो गोल थियो।
अग्रता लिएपछि खेलमा केही समय जमेको फ्रान्सलाई तब झट्का लाग्यो, जब यामालले लामो समय स्मरणमा रहने गोल गरे । राबियोटले पनि छेक्न नसकेको यामालको प्रहारलाई फ्रेन्च गोलकिपर माइक माइगनानले अनुमान लगाउनै सकेनन् । यो गोल भएको क्षण यस्तो क्षण थियो, जसले भन्दै थियो, भविष्यको स्टारको जन्म भएको छ ।
कुनै समय एमबाप्पेसँग यही खुबी थियो । सायद अहिले पनि छ । तर यसपालिको युरोमा उनको खुबी खासै प्रस्फुटित भएन । तब त उनी आफैँले भनेका छन्, ‘फुटबलमा कि तिमी राम्रो खेल्छौँ कि नराम्रो । मैले यो युरोमा राम्रो खेलिनँ ।’
स्पेन यस्तो टिम हो जसले एकै खेलमा दुई खालको शैलीमा उत्तिकै प्रभावकारी ढंगमा खेल्न सक्छ । स्पेनलाई मन लाग्नुपर्छ, उसले विपक्षीको पोस्टमा सीधासिधी, त्यो पनि उच्च गतिमा धावा बोल्न सक्छ । वा बललाई नियन्त्रणमा राखेर, धेरैभन्दा धेरै पास खेलेर विपक्षीको क्षेत्रमा कदम राख्छ । यो युरोमा स्पेनले यी दुवै शैलीलाई अख्तियार गरेको छ ।
तिव्र गतिमा खेल्न सक्ने स्पेनमा यामाल बिजुलीको बेगमा दौडिन्छन् । विपक्षीलाई सजिलै छक्कयाउँछन्, धेरै पल नउभिइकनै घुमाउरो प्रहार गर्छन् । प्रहार गोलमा परिणत नभए पनि उनी यसरी दर्शकलाई उत्तेजित बनाउछन् कि यसको हिसाबकिताब छैन । एउटा खेलमा बिर्सन नसकिने धेरै पल निर्माण गर्नसक्ने खुबी यामालमा छ ।
कुनै समय एमबाप्पेसँग यही खुबी थियो । सायद अहिले पनि छ। तर यसपालिको युरोमा उनको खुबी खासै प्रस्फुटित भएन । तब त उनी आफैँले भनेका छन्, ‘फुटबलमा कि तिमी राम्रो खेल्छौँ कि नराम्रो । मैले यो युरोमा राम्रो खेलिनँ ।’
स्पेन फाइनल पुगेको पक्का भएपछि, यामाल र निको विलियम्सले सँगै फोटो खिचाए । दुवैको मुहारमा मनग्यै मुस्कान थियो । नहोस पनि किन ? यो प्रतियोगितामा देखिएका साँच्चैका स्टार हुन्, उनीहरु । यी दुईको तस्बिर इन्टरनेटमा भाइरल भएको छ । भाइरल भएको अर्को तस्बिर पनि छ, जहाँ नुहाउँदै गरेका बालक यमलको छेऊमा अर्सीजेन्टिनी सुपरस्टार लियोनेल मेसी छन् ।
यामाल मोरोक्कोली पिता र इक्वेटोरियल गिनीबाट स्पेन पुगेकी माताको सन्तान हुन् । उता निकोका मातापिता घानाका हुन् । जो सहारा मरुभूमि छिचोलेर गरेर युरोप पुगेका थिए । आप्रवासीका दुई छोरा आज स्पेनको राष्ट्रिय खेलाडी बनेका छन् । यस्ता खेलाडी जसले मानवीय संघर्षको कथाको प्रतिनिधित्व गर्छन् ।
