- सरगत
नेपाली खेलकुदको जेठो खेलमध्येमा पर्छ क्रिकेट । यो निकै लामो इतिहास बोकेको खेल हो । तर यही खेलको पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय सहभागिताको संयोग भने निकै पछि मात्र जुरेको थियो । वास्तवमै धेरैपछि । नेपालमा क्रिकेटको इतिहास खोज्दै जाने हो भने राणा शासनको समयसम्म पुग्नुपर्ने हुन्छ । तर यति लामो समयको क्रिकेट घरमै मात्र सीमित रह्यो, त्यसभन्दा बाहिर जाने प्रयास नै भएन । अथवा अवसर नै बनेको थिएन कि ?
|
सन् १९९६ आइपुग्दा नपुग्दा नेपालले पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय आधिकारिक क्रिकेट प्रतियोगिता खेलेको थियो । त्यसो भन्दा साढे दुई दशकभन्दा केही समय बढी मात्र भयो । त्यसैले जहाँ नेपाली क्रिकेटको समग्र इतिहासलाई लिपिबद्ध गर्न जहाँ असाध्यै गाह्रो छ वा भनौं असम्भव नै छ, त्यहीं नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट यात्राबारे सबथोक हिजो जस्तो गरेर आजै लेख्न सक्छौं । त्यो वर्ष एसियाली क्रिकेट काउन्सिलले मलेसियामा एसीसी ट्रफीको पहिलो संस्करण आयोजना गरेको थियो ।
भाग लिने टिमहरू थिए एसिसीका एसोसिएट सदस्य देशहरू । प्रतियोगिता सेप्टेम्बर ६ देखि १६ सम्म आयोजना भएको थियो । कुल १२ टिम थिए । सहभागीलाई दुई समूहमा विभाजन गरिएको थियो । नेपाल समूह ‘ए’ मा परेको थियो । त्यसका अन्य टिम थिए बंगलादेश, फिजी, हङकङ, ब्रुनाइ र जापान । अर्को समूह ‘बी’ मा थिए यूएई, पपुवा न्युगिनी, मलेसिया, सिंगापुर, माल्दिभ्स र थाइल्यान्ड । नेपालको पहिलो ऐतिहासिक खेल बंगलादेशविरुद्ध थियो ।
दिन थियो सेप्टेम्बर ६ । वर्षाले गर्दा त्यो खेल पूरा हुन पनि पाएन र बंगलादेशलाई रनरेटको आधारमा विजयी घोषित गरिएको थियो । पहिले ब्याटिङ गरेको बंगलादेशले ५० ओभरमा ९ विकेट गुमाएर २ सय १३ रन बनायो । जवाफमा नेपालले ३९.२ ओभरमा खेल रोकिनु अगाडि ५ विकेट गुमाएर ९० रन बनाएको थियो । त्यसपछि नेपालले जापानलाई ८ विकेटले हरायो । यो नेपालको पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय जित रह्यो । लगत्तै नेपाल फिजीसँग पराजित भयो ।
अनि बु्रनाइविरुद्धको खेलमा भने जित निकाल्न सफल रह्यो । अन्तिम खेलमा नेपाल फेरि एकपल्ट हङकङसँग पराजित भयो । लिग चरणको अन्त्यमा नेपाल ६ टिममध्ये चौथो स्थानमा रह्यो, ब्रुनाइ र जापानभन्दा माथि । एसीसी ट्रफी खेल्न जानकै लागि ०५३ सालमा दुईपल्ट जय ट्रफी आयोजना गरियो । त्यसमध्ये वीरगन्जमा भएको प्रतियोगिताबाट छनोट गरेर २५ खेलाडीलाई बन्द प्रशिक्षणमा राखिएको थियो । नेपालको तयारी आफैंमा राम्रो हुन सकेन ।
|
वर्षाले खुबै बिथोलिएको थियो प्रशिक्षण । त्यही बेला उत्तम कर्माचार्य कप्तान र एलबी क्षेत्री उपकप्तान घोषित भएका थिए । सुरुआती दिन प्रशिक्षक थिए पाकिस्तानका फारुख जमान र भारतका वीरेन्द्र भटनागर । त्यसमा नेपालबाट जोडिए सुनोज भट्टराई, अरुण अर्याल र उमेश उपाध्याय । मलेसियामा भने भट्टराईको नेतृत्वमा खेलेको थियो त्यस अर्थमा उनी नेपालको पहिलो ऐतिहासिक प्रशिक्षक भए । अनि कर्माचार्य पहिलो ऐतिहासिक कप्तान ।
बंगलादेशविरुद्ध कर्माचार्य र क्षेत्रीसँगै खेल्ने खेलाडी मनीष पाण्डे, पवन अग्रवाल, सन्जय गुरुङ, मुसरफ इजहार, गणेश शाही, जगत टमाटा, राजु खड्का, वसन्त शाही किरण राणा थिए । पछि अन्य खेलमा पुकार पन्त र रितेश बरालले पनि नेपालका लागि खेले । मलेसिया गएकामध्ये खाली विशाल गुप्ताले मात्र एक पनि खेल खेल्न पाएनन् । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटको यो पहिलो यात्रा के अर्थमा धेरै ऐतिहासिक छ भने त्यसपछि यसले नै त हो, नेपाली क्रिकेटको वास्तविक जग बसालेको ।
